არ შეიძლება, რამეთუ ქრისტე ღმერთკაცია, ხოლო ეკლესია ღმერთკაცის სხეული, ამიტომ ეკლესიის თავი შეუძლებელია იყოს ლიტონი ადამიანი.

არა, არავინ დაუდგენია, პირიქით, აფრთხილებდა მათ, რათა მათ შორის არავის ეწოდებებინა თავის თავისთვის სხვა მოციქულთა მოძღვარი ან წინამძღვარი, რამეთუ მათ შორის მხოლოდ ერთია მოძღვარი - ქრისტე, ისინი კი ერთმანეთისთვს მხოლოდ ძმები არიან (მთ.23,8-10).

ისინი, იმოწმებენ პეტრე მოციქულისადმი უფალ იესო ქრისტეს მიერ ნათქვამ სიტყვებს:
    1. ,,ნეტარ ხარ შენ, სიმონ, ბარ იონა...და მე გეტყვი შენ, რამეთუ ხარ კლდე, და ამას კლდესა ზედა აღვაშენო ეკლესიაი ჩემი და ბჭენი ჯოჯოხეთისანი ვერ ერეოდიან მას. და მიგცნე შენ კლიტენი სასუფეველისა ცათაისანი; და რომელი შეჰკრა ქუეყამასა ზედა, კრულ იყოს იგი ცათა შინა; და რომელი განჰხსნა ქუეყანასა ზედა, ხსნილ იყოს იგი ცათა შინა" (მტ.16,17-19).
    2. ,,მე ვევედრე მამასა ჩემსა შენთვის, რაითა არა მოგაკლდეს სარწმუნოებაი შენი, და შენ ოდესმე მიიქეც და განამტკიცენ ძმანი შენნი" (ლკ.22,32).
    3. ,,აძოენ კარავნი ჩემნი ... დამწყსენ ცხოვარნი ჩემნი" (ინ.21,15-17).

ხსნიან იმგვარად, რომ უფალმა იესო ქრისტემ სიმონ მოციქულს პეტრე ანუ კლდე უწოდა, და რომ ამ კლდეზე, ე.ი. პეტრე მოციქულზე დააფუძნა ეკლესია.

ეს სწავლება არასწორია:
    1. უფამლა იესო ქრისტემ სიმონ მოციქულს პეტრე უწოდა იმისთვის, რომ მის შეკითხვაზე, თუ ვინ ჰგონიათ იგი მოციქულებს, უპასუხა: ,,შენ ხარ ქრისტე, ძე ღმრთისა ცხოველისაი" და ამით კლდესავით მტკიცე რწმენა გამოხატა უფალ იესო ქრისტეს ღმრთიურობის მიმართ, ამიტომ სიტყვა ,,პეტრე" ამ შემთხვევაში ნიშნავს ადამიანს, რომელმაც გამოხატა ურყევი რწმენა.
    2. კლდეს კი, რომელზეც უნდა დაფუძნებულიყო ქრისტეს ეკლესია, უნდა ვიგულისხმოთ არა პეტრე ადამიანი, არამედ მისი რწმენა, რომ უფალი იესო ქრისტე არის ძე ცოცხალი ღმრთისაი.

ეს ცნობილია წმიდა წერილიდან და წმინდა ზეპირი გარდმოცემიდან.

ამის შესახებ ნატქვამია პავლე მოციქულის პირვე ეპისტოლეში კორინტელთა მიმართ, სწორედ იმ აზრით, რომ საფუძველი სხუაი ვერვინ ხელ-ეწიფების დადებად გარეშე მისსა, რომელი-იგი დადებულ არს, რომელ არს ქრისტე" (3,11).

მიაპყრო იმიტომ, რომ კორინთოს ეკლესიაში თავი იჩინა განყოფამ პავლეს, პეტრეს და აპოლოსის მიმდევრებად და წმიდა პავლემ მიუთითა, რომ არც თვითონ, არც პეტრე და არც აპოლოსი, კი არ არიან ეკლესიის საფუძველნი, არამედ ერთადერთი უფალი იესო ქრისტე და რწმენა მისი ღმრთიურობისა არის საფუძველი ეკლესიისა (Iკორ.3,3-11).

მრავალმა წმიდა მამამ ჩაწერა, მაგრამ განსაკუთრებით გამორჩეულნი არიან:
    1. ნეტარი ავგუსტინე. წიგნში ,,ღმრთის სიტყვის შესახებ" უფალ იესო ქრისტეს სიტყვებს რომელიც კლდეს შეეხება, ის განმარტავს ამგვარად: ,,იმ კლდეზე, რომელიც შენ აღიარე სიტყვებით:შენ ხარ ქრისტე, ძე ღმრთისა ცხოველისა, - აღვაშენებ ეკლესიას, ანუ იმ სარწმუნოებაზე, რომელიც შენ აღიარე";
    2. წმიდა მამა იოანე ოქროპირი, მარკოზის სახარების შესახებ თავის ორმოცდამეცამეტე ქადაგებაში, ამბობს: ,,ამ კლდეზე ავაგებ ჩემს ეკლესიას, ე.ი. პეტრე მოციქულის რწმენაზე".
    3. წმიდა მამა ამბროსი ეფესელთა მიმართ ეპისტოლეს განმარტებაში ამბობს:,,ამ კლდეზე არვმართავ ჩემს ეკლესიას, რაც მართლმადიდებლური სარწმუნოების აღიარებას ნიშნავს" -ამგვარად გვასწავლის ეკლესიის ყველა წმიდა მამა.
    განმარტება:
    ამიტომ ახალი ტაძრის კურთხევის დროს იგალობება: ,,ჰოი, მრავალმოწყალეო, რომელმან კლდესა ზედა აღაღე ეკლესიაი შენი, შეიწირე ტაძარსა ამას შინა ლოცვანი ჩვენნი".

წმიდა მამებს, ამ სიტყვის ფართო გაგებით, ვუწოდებთ ძველი და ახალია აღთქმის ყველა მამამთავარს, წინასწარმეტყველთ და ეკლესიის დამსახურებულ მოღვაწეებს, ვიწრო გაგებით კი, ესენი არიან ქრისტიანობის პირველი საუკუნეების გამოჩენილი ეპისკოპოსები და მღვდლები, რომლებმაც განსაკუთრებით იღვაწეს ეკლესიის წიაღში.

1. ეკლესიის აღმართვა შეუძლებელია ადამიანზე, ვინც უნდა იყოს ის, რამეთუ ადამიანები, თვით მომავალი წმიდანებიც კი შესაძლოა ცდებოდნენ;
    2. უფალმა იესო ქრისტემ კლდეზე ეკლესიის დაფუძვნების თაობაზე თავისი სიტყვების წარმოთქმის შემდეგ, მყისვე უბრძანა პეტრეს: ,,წარვედ ჩემგან, სატანა, საცდურ ჩემდა ხარ!" (მთ.16,23)
    3. პეტრე მოციქულმა სამჯერ უარყო უფალი იესო ქრისტე. (ლკ.22,56-60)

ამ სიტყვებში უნდა ვიგულისხმოთ:
    1. ხელმწიფება შეკვრისა და განხსნისა, ე.ი. ცოდვათა შენდობისა ან მიტევებისა.
    2. დაადოს ეკლესიურუ სასჯელი ან მიუტეოს.

არა, არამედ ყველა მოციქულს უბრძანა: ,,ამენ გეტყვი თქუენ: რომელი შეჰკრათ ქუეყანასა ზედა, კრულ იყოს იგი ცათა შინა; და რაოდენი განჰხსნათ ქუეყანასა ზედა, ხსნილ იყოს იგი ცათა შინა; (მთ.18,18); სხვა შემთხვევაში ასე უბრძანა ყველა მოციქულს: ,,მიიღეთ სული წმიდაი. უკუეთუ ვიეთნიმე მიუტევნეთ ცოდვანი, მიეტევნა მათ, უკუეთუ ვიეთნიმე შეიპყრნეთ, შეპყრობილ იყვნენ" (ინ.20,22-23).

ეს სიტყვები უფალმა იესო ქრისტემ წარმოთქვა საიდუმლო სერობის დასასრულს, როდესაც ემშვიდობებოდა მოციქულთ და ამასთანავე იწინასწარმეტყველა, რომ პეტრე სამგზის უარყოფდა მას.

არა, არამედ იმის თქმა ენება მათთვის, რომ მას შემდეგ, რაც პეტრე მოციქული უარყოფს მას, ოუდასაგან განსხვავებით, რწმენას არ დაკარგავს, არამედ მოექცევა და სწორედ თვისი მოქცევით განამტკიცებს რწმენაში დანარჩენთ.